Dwa weta na koniec prezydentury Andrzeja Dudy. Jedną ustawę skierował do Trybunału Konstytucyjnego

Na dzień przed zakończeniem drugiej kadencji Andrzej Duda ogłosił swoje decyzje dotyczące trzech ustaw. Dwie z nich zostały zawetowane, natomiast trzecia – dotycząca dostępu do pomocy psychologicznej dla młodzieży – została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego w trybie prewencyjnym, co blokuje jej wejście w życie do czasu rozstrzygnięcia.

Weto wobec likwidacji Akademii Kopernikańskiej

Pierwsza z zawetowanych ustaw, uchwalona 25 lipca 2025 roku, zakładała likwidację Akademii Kopernikańskiej oraz Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika. Prezydent odmówił jej podpisania. – Niestety musiałem skierować dwie ustawy do Sejmu do ponownego rozpatrzenia, ponieważ nie mogę się zgodzić na działania godzące w polskie uczelnie wyższe – tłumaczył Andrzej Duda w rozmowie z Telewizją Republika. – Akademia Kopernikańska powstała z okazji rocznicy kopernikańskiej i miała prowadzić międzynarodową współpracę w dziedzinach, które promują imię tego wybitnego polskiego astronoma, naukowca i człowieka, który zmienił świat – podkreślił.

Sprzeciw wobec zmian w Akademii Wymiaru Sprawiedliwości

Drugie weto dotyczyło ustawy z 25 czerwca 2025 roku, zmieniającej przepisy o Służbie Więziennej, Policji oraz o tzw. programie modernizacji służb mundurowych. Nowelizacja zakładała przekształcenie Akademii Wymiaru Sprawiedliwości w Akademię Służby Więziennej. – Ta ustawa de facto prowadzi do przejęcia kadrowego uczelni – mówił prezydent. – Chodzi przede wszystkim o wymianę obecnych władz na „swoich” ludzi. To typowy skok na stołki. W mojej ocenie to naruszenie autonomii uczelni, dlatego nie mogę się na to zgodzić – dodał.

Ustawa o pomocy psychologicznej dla nastolatków trafiła do TK

Trzecią ustawą, wobec której prezydent nie zdecydował się na weto, była nowelizacja przepisów dotyczących praw pacjenta. Zakładała ona umożliwienie osobom powyżej 13. roku życia skorzystania z pomocy psychologa lub psychiatry bez zgody rodzica czy opiekuna prawnego, choć z obowiązkiem poinformowania go o wizycie w ciągu 7 dni – chyba że powiadomienie mogłoby zagrozić dobru pacjenta.

Prezydent Duda skierował ustawę do Trybunału Konstytucyjnego w trybie prewencyjnym, co oznacza, że nie wejdzie ona w życie do czasu wydania orzeczenia. – W mojej ocenie ta regulacja budzi poważne wątpliwości konstytucyjne, szczególnie w kontekście praw rodziców i bezpieczeństwa dzieci. Trzynastolatek to nadal dziecko, a jego zdolność do czynności prawnych jest niepełna – tłumaczył Duda.