Kreml działa z narodowcami. Bojówki są Putinowi bardzo przydatne

Bojówki, które w pierwszych miesiącach wojny przedstawiano jako “ochotnicze oddziały patriotów” gotowych bronić kraju przed rzekomym “zagrożeniem z Zachodu”, dziś działają w sposób coraz bardziej samowolny. Kreml daje im jednak wolną rękę. Ich działania są władzom przydatne.

W rosyjskich miastach, zwłaszcza na przedmieściach Moskwy i w regionach przemysłowych, pojawiają się zamaskowane grupy paramilitarne, które prowadzą coś w rodzaju “patroli ideologicznych”. Atakują migrantów, osoby homoseksualne, a nawet zwykłych mieszkańców, którzy nie wpisują się w ich wizję “prawdziwego Rosjanina”.

Najgłośniejszy przypadek ostatnich tygodni to marsz 140 członków “Russkoj Obszcziny” w podmoskiewskich Lubiercach. Członkowie tej organizacji, ubrani na czarno, z zasłoniętymi twarzami, przemaszerowali przez osiedle Pticefabrika, oficjalnie “patrolując swoje ulice” i “pomagając służbom w walce z etnoprzetępczością”.

Władimir Putin i jego otoczenie od lat flirtowali z nacjonalistyczną retoryką, ale dopiero po 2022 roku doszło do faktycznego sprzężenia ideologicznego i organizacyjnego między państwem a skrajną prawicą. Kreml nauczył się wykorzystywać te grupy jako instrument polityczny, propagandowy.

W dodatku, jak zauważa Wera Alperowicz, ekspertka z SOVA Center, cytowana w serwisie Meduza, “policja wręcz wita tę pomoc z radością, ponieważ boryka się z brakami kadrowymi. Gdy funkcjonariusze przychodzą dokumentować incydent z udziałem aktywistów, grupa ta zawsze potrafi narzucić własną interpretację konfliktu. Ofiary często nawet nie próbują wyjaśniać, co się naprawdę stało”.

Według niej, bojówek nie spotyka typowa odpowiedzialność karna. Często wręcz są one tolerowane, a nawet wspierane przez niektórych przedstawicieli państwa. Podobnego zdania jest Asmik Nowikowa z fundacji Public Verdict, która zwraca uwagę, że granica między akceptowaną działalnością a przestępczością jest cienka i coraz częściej przekraczana.

Poza prawem
Przekraczanie prawa przez te grupy jest już w zasadzie elementem rosyjskiego systemu prawnego. Członkowie “Russkiej Obszcziny”, “Rusicza” czy “Patriotycznych Bractw” często stosują przemoc fizyczną, porywają ludzi, dokonują samosądów i publikują nagrania z takich “akcji” w sieci. W normalnym państwie byłoby to przestępstwem, w Rosji natomiast bywa nagradzane uznaniem w mediach lub milczeniem wymiaru sprawiedliwości. Kiedy dochodzi do ofiar śmiertelnych, śledztwa zazwyczaj kończą się symbolicznie, ponieważ nikt nie chce ryzykować konfliktu z “patriotami”.